Regidebut verdt ein salutt!
TEATER: Maria Drangeids regidebut på Rogaland Teater er leiken, alvorleg og morosam.
- Jan ZahlKulturjournalist
Denne artikkelen er over ett år gammelTvillingenes dagbok
Premiere Intimscenen, Rogaland Teater 7. oktober. Av: Agota Kristof. Regi: Maria Drangeid. Med: Kasper Skovli Botnen og Mari Strand Ferstad. Scenograf: Christa Barlinn Korvald. Komponist: Tobias Johannes Pfeil. Dramaturg: Carl Jørn Johansen. Lysdesign: Karl Oskar Sørdal. Maskør: Jill Tonje Holter. Lengde: 1 time, 25 minutt utan pause.
Kvart tredje år tek Teaterhøgskolen opp tre studentar på regilinja. Å bli ferdig utdanna teaterregissør er, med andre ord, noko av det vanskelegaste du kan få til i Norge.
Dermed er det i seg sjølv verdt ein liten salutt når Maria Drangeid frå Stavanger vender heim frå Oslo som ferdig utdanna teaterregissør. Og så er det heilt på sin plass at ho regidebuterer med eit stykke på Rogaland Teater – der ho sjølv har gått sine barnesko ved Barne- og ungdomsteateret.
«Tvillingenes dagbok» er på langt nær første gong Drangeid regisserer eit teaterstykke. Ho har tidlegare markert seg som primus motor for eigne friteatergrupper som Vrangforestilling og Mågå. Men nå debuterer ho altså som ferdig utdanna, på eit forrektig institusjonsteater.
Endelig et skikkelig utendørs-teater igjen!
Litterært utgangspunkt
«Tvillingenes dagbok» er heller ikkje første gong Drangeid lagar teater med utgangspunkt i ein roman. Ho har tidlegare vridd og vrengt på klassikarar som Ibsens «Peer Gynt» og Hamsuns «Sult», gjerne med komisk snert.
På Intimscenen dannar ungarske Agota Kristofs «Tvillingenes dagbok» (1986) utgangspunktet. På scenen er ein del av dei korte kapitla i romanen med, om enn ikkje i same rekkefølge som i boka. Og berre så det er sagt: Dette er ikkje nokon utprega lystig roman.
I boka møter me tvillingane Lucas og Claus – og dessutan ei rekke bipersonar, som tvillinganes mor, bestemor, ei nabojente med hareskår, ein offiser, ein prest, ein ordonnans. I sceneversjonen møter me berre to skodespelarar, Kasper Skovli Botnen og Mari Strand Ferstad. Bipersonane blir spelt av dei sjølv, der dei går ut og inn av roller, akkurat som barn som leikar. Dei gjer det ved hjelp av rekvisittar på scenen, nærmast som marionettar. Ein stumtenar er mora. Eit søppelstativ er nabojenta.
I starten syntest eg det var litt rart, litt for mykje av eit påfunn, liksom. Kvifor ikkje bruka skodespelarar? Men etter kvart kjøpte eg grepet. Akkurat som eg etter kvart kom inn i heile førestillinga, opplevde ein aukande intensitet, eit aukande ubehag – samtidig som her er ein mørk humor.
– Vi er ikke beskyttet av noen!
Herda ungar
For det startar litt stivt og rart. Ferstad og Skovli Botnen dukkar opp frå ei dør i det raudmåla rommet, identisk kledde. Dei framfører Kristofs tekst lett mekanisk – som barn som spelar teater. Sjølv når dei skildrar groteske ting som dyresex, overgrep, tortur, omsorgssvikt, dyremishandling og drap, er det med distanse og utan kjensler. Som jo kjennest litt merkeleg, men samtidig reflekterer dei to små ungane sin overlevingsstrategi i den brutale situasjonen dei er i. Det er krig. Ingen tek seg av dei. Einaste måte å overleva på, er å herda seg, ikkje la noko gå inn på seg, verken av kjærleik eller overgrep.
Ja, og så jobbar dei. I skogen. På kroa. Heime på garden.
Dermed blir framsyninga også visuell, ikkje berre ei oppramsing av tekst. Og det er som om friteater-Drangeid også blir med til institusjonsteateret. Ein regissør i eit fattig friteater må gjera mykje ut av lite, kunna bruka rekvisittar og scenografi kreativt og leikent. Det skjer også her, med Christa Barlinn Korvalds scenografi. Tinga som fyller scenen blir brukt om og fylt med nytt innhald i ei blanding av roting og systematikk.
Tobias Johannes Pfeils musikk er også verknadsfullt med på å løfta fram innhaldet, frå sakral orgelmusikk til beinhard metal.
Drangeids debut viser ein regissør som tør å tenkja sjølvstendig, leikent og kreativt – men som samtidig er solid forankra i romanstoffet ho tek utgangspunkt i. Det skal bli interessant å følgja henne vidare på ferda som forrektig teaterregissør.
Meldinga er basert på generalprøven.
